Şirket karlılıklarının azaldığı günümüzde satın almanın önemi gittikçe artmış, şirket hissedarları ve yöneticileri bu darboğazdan çıkabilmek için girdikleri arayışta iyi bir satın alma yönetiminin sağlayacağı kazanca odaklanmak üzere tedbirler almış bulunmaktadırlar. Bu kapsamda işletmeler, iyi bir satın alma organizasyonu oluşturmak üzere yetkinlikleri tam olan profesyoneller ile çalışmaya başladılar. Sonrasında ise otomasyonun satın almada ki önemi nedeniyle satın alma süreçlerinde otomasyonun daha etkin kullanımını hedeflediler.
Dünya sürekli değişiyor ve endüstriler hareket halindeyken baş döndürücü hızla bir büyük yenilikten bir diğerine geçiyor. Amerikalı Ferris Bueller "Hayat oldukça hızlı akıp gidiyor. Arada bir durup etrafta ne olup bittiğine bakmazsanız, birçok şeyi kaçırabilirsiniz" diyerek iyi bir noktaya değiniyor. Yunan, Roma, Çin ve Mezopotamya uygarlıklarında satın alma ve muhasebe ilkeleri o dönemlerin koşullarına uygun olarak kullanılmıştır. İlk olarak Amerika’da Charles Babbage, 1832 tarihli "Makine ve İmalat Ekonomisi" üzerine yazdığı kitabında, bir madencilik operasyonunda mal ve hizmetleri seçecek, satın alacak ve takip edecek bir “malzeme alım sorumlusu” ihtiyacını savundu.
Satın alma işlevi, gerçek organizasyonlarda ilk olarak 1800’lerin ikinci yarısında, demiryolları şirketlerinde “Tedarik Departmanı” adı ile resmileştirildi. Tedarik, 18. ve 19. Yüzyıllarda da başarının temel itici gücüydü. Geldiği yer itibarı ile gelişen teknolojinin de desteği ile iş dünyasını etkilemeye bugün de devam ediyor. Toplam harcama değerleri küçük ama işlem sayısı fazla olan satın alma operasyonunuz gereksiz yere çok fazla zamanınızı almaktadır. Bu nedenle, bu alanlarda maksimum ölçüde otomasyonun kullanılması gerekmektedir.
Şunu hayal edin;
19. yüzyıldasınız ve bir işletmeniz var ancak tüm süreçlerinizi yönetmek için basitleştirilmiş bir yolunuz yok. Mecburen tüm işinizi manuel yöntemler ile yapmak zorundasınız. Günümüzün teknolojisinde kullanılan tedarik adımlarını gerçekleştirmenin daha verimli bir yolu o zaman olsaydı kullanmaz mıydınız? Modern teknolojilerin kullanıldığı günümüzde ise üretimi otomatikleştirmenin yeni yolları ortaya çıktı ve işleri kolaylaştırarak üretimin hızlanmasına ve tasarrufların artmasına neden oldu. Bugün bile hala işletme sahipleri, tasarruf etmenin yollarını keşfetmelerinin yanı sıra, tıpkı ataları gibi, "ya daha fazlasını yapabilseydim?" diye sorguluyorlar.
Bazı işletmelerin işlem hacmine baktığımızda, toplam harcama değerleri küçük ama işlem sayısı fazla satın alma operasyonları için gereksiz yere çok fazla zaman harcandığını görüyoruz. Bununla birlikte, geçmişteki iş liderleri gibi, günümüzün satın alma profesyonelleri de karışık işlerini azaltmak, satın alma süreçlerini kolaylaştırmak ve satın alırken kazanmak için ileri düzey otomasyon teknolojisinden yararlanıyorlar. Çünkü, birden fazla tedarikçiyi manuel olarak yönetmek zordur ve bu nedenle maksimum ölçüde otomasyonun kullanılması gerekmektedir. Deneyimler, "en iyi performansa ulaşmak için manuel işlemlere asla güvenilmemesi gerektiğini gösteriyor."
Önceki hayallerimize geri dönelim…
Ürününüzü üretmeye devam etmek için işletmenizin ihtiyacı olan sarf malzemelerini bulmak için en iyi maliyetle doğru malzemeleri bulmanız, tedarikçi ilişkisini kendiniz yönetmeniz, sözleşmeleri ve bütçe kayıtlarını kendiniz tutmanız gerekir. Tedarik teknolojisi, ciddi tasarruflar sağlamaktan daha fazlasını yapar, manuel işlemlere olan ihtiyacı ortadan kaldırır, verimliliği artırır ve manuel hataları azaltarak daha fazla etkinlik sağlar. Bu yöntemle satın alma süreçlerinizi gerçekleştirmek için daha az zaman harcayabilir ve zamanınızı daha stratejik projeler geliştirmek için kullanabilirsiniz. Doğru teknoloji ve süreçlerle tedarik, işiniz için sürekli katma değer yaratır. Günümüz şirket satın almaları öyle bir zemine oturmuştur ki, tedarikçiden sağladıkları malzemelerin her birisinin maliyet hesaplarının inceliklerine hakimler. İhale sırasında tedarikçinin satış yönetimi ne kadar yetenekli olursa olsun satın almacıyı ikna etmesi o kadar da kolay olmuyor. O zaman iş tedarikçinin satın alma biriminde bitiyor. Rekabete karşı avantajlı konuma geçmek için tedarikçinin satın alma ekibi maliyet azaltıcı keşifler yapmak zorundadır.
Satın almanın tarihçesine baktığımızda manuel süreçlerin işleri oldukça yavaşlattığını görmekteyiz. Bugün, tercih edilen tedarikçileri, katalog yönetimini ve sözleşme uyum takibini kullanarak manuel satın alma süreçlerini en aza indirmeye ve toplam katma değeri en üst düzeye çıkarmaya çalışmalıyız.
Amerika’da 1933'te sadece dokuz üniversitenin satın alma programları vardı. 1945'te bu sayı 49 Üniversiteye çıktı. Bu profesyoneller, savaş sonrası 50'li ve 60'lı yılların ekonomik genişlemesinin yönetilmesine yardımcı oldular. Bu dönemde kuruluşların tedarikçileri yalnızca en düşük fiyatla değil, kalite ve güvenilirlik açısından değerlendirilmeye başlaması gerçeği ile ilk kez yüzleşmiştir. 1990'ların sonunda ise “stratejik tedarik” moda bir uygulama haline gelmiştir.
Türkiye’de satın alma hala akademik platformlarda olması gereken seviyelere gelmiş değildir ve hala üniversitelerin bazılarında sadece Lojistik Bölümlerinde işlenen bir konu olarak yerini almaktadır.
Sonuç olarak,
“Satın alırken kazanmak" deyimi hiç bu kadar gerçekçi olmamıştır. Satın alma profesyonellerinin tasarruf çalışmaları için uyguladığı; alternatif tedarikçi, alternatif malzeme, alternatif tedarik yöntemi, kendin üret veya satın al kararları, elektronik ihale gibi yöntemler ile işletmenin karlılığını artırmakta ve bunların doğal sonucu olarak işletmenin finansal tablolarında pozitif gelişmeler sağlanabilmektedir.
Sağlıcakla kalın...
Zihni Eryurt
Founder @satinalmacozumleri
Comments